tętniak mózgu
Tętniak mózgu
Termin
Ograniczone uwypuklenie tętnicy lub jej rozszerzenie powstające w wyniku działania sił hemodynamicznych na osłabione (genetyczny defekt ściany tętnicy) lub zmienione urazowo naczynie. Najczęściej występuje w miejscu rozgałęzienia. Występują u 0,2-7,9% populacji. U 15-20% chorych występują tętniaki mnogie.
Predyspozycje
Do powstawania tętniaków przyczyniają się następujące schorzenia:
• miażdżyca,
• palenie tytoniu,
• kokainizm,
• czynniki genetyczne i choroby generyczne (wielotorbielowatość nerek, zespół Marfana, zespół Ehlersa Danlosa, neurofibromatoza typu I).
Patogeneza
Główną przyczyną tętniaków są wady wrodzone naczynia (defekty w budowie ściany – brak lub osłabienie błony mięśniowej/sprężystej, co uwypukla błonę wewnętrzną na zewnątrz światła naczynia). Przy współistnieniu czynników predysponujących dochodzi do rozwoju tętniaka.
Typy
Istnieje kilka podziałów tętniaków mózgu, dwa najważniejsze to:
A. Ze względu na morfologię:
• workowate - stanowią 80 -90% wszystkich tętniaków, najczęściej występują wewnątrzczaszkowo, składają się z szyi tętniaka, która łączy się z naczyniem macierzystym oraz dna;
• wrzecionowate – występują rzadko, najczęściej dotyczą tętnicy podstawnej i szyjnej, patogeneza jest ściśle związana z miażdżycą i wiekiem, rzadko dochodzi do pękania;
B. Ze względu na wielkość:
• drobne, liczne (tętniaki Charcota i Boucharda) – nie przekraczają 3mm, występują w okolicy jąder podstawy;
• małe – do 10mm;
• średnie – pomiędzy 10 a 20mm;
• duże – powyżej 20mm;
• olbrzymie – powyżej 25mm.
Objawy
Pierwszym objawem jest krwotok podpajęczynówkowy (nagły, ostry ból głowy, wymioty, zdezorientowanie, brak świadomości). Rzadko kiedy występują inne objawy sugerujące obecność tętniaka (objawy spowodowane uciskiem struktur przylegających do tętniaka - zaburzenia widzenia, porażenie n. III, niedowład kończyn).
Diagnostyka
Złotym standardem jest cyfrowa angiografia subtrakcyjna, uzupełniająco wykonuje się angio-TK oraz angio-MR.
Leczenie
Planowa embolizacja wewnątrznaczyniowa (spirale, materiały embolizacyjne – metoda z wyboru), leczenie operacyjne (clipping, wrapping, trapping, by-passy – dają więcej powikłań niż metody endowaskularne).