Rak jelita grubego - przyczyny, objawy, leczenie
Rak jelita grubego
Rak jelita grubego to najczęściej gruczolakorak (zlokalizowany w okrężnicy lub odbytnicy), który rozwija się na podłożu stanów przedrakowych. Zaliczamy do nich gruczolaki, zespoły genetyczne (np. polipowatość rodzinna), chorobę Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Szczyt zachorowań przypada pomiędzy 60 a 75 rokiem życia. Do choroby predysponuje niewłaściwa dieta (bogata w czerwone mięso, ubogoresztkowa, palenie papierosów, wiek).
Warto wspomnieć, iż przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych redukuje ryzyko rozwoju raka jelita grubego nawet o 50%. Osobnym zagadnieniem jest zespół Lyncha (podatności na nowotwory), w którym istnieje upośledzona naprawa źle sparowanych zasad.
Rodzaje i objawy raka jelita grubego:
a) Rak odbytnicy i lewej połowy okrężnicy – zmiana rytmu wypróżnień, objawy jawnego krwawienia, stolce ołówkowate, biegunki śluzowe, guz może zostać wybadany w odbytnicy (50-70%) podczas badania per rectum;
b) Rak prawej połowy okrężnicy – bóle brzucha, obecność krwi utajonej, anemia, wyczuwalny guz przez powłoki skórne.
Inne objawy – chudnięcie, gorączka, wzdęcia, niedrożność jelita.
Diagnostyka raka jelita grubego
Złotym standardem w rozpoznawaniu raka jelita grubego jest kolonoskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego. Wykorzystuje się również USG jamy brzusznej oraz TK w celu odnalezienia ewentualnych przerzutów. Do badań przesiewowych (obejmujących kobiety i mężczyzn po 50 r.ż.) zaliczamy: badanie kału na krew utajoną (co rok), fiberosigmoidoskopię (co 5 lat), kolonoskopię (co 10 lat). W przypadku osób zwiększonym ryzyku zachorowania (np. po usunięciu polipów) wykonuje się corocznie kolonoskopię.
Leczenie
Leczenie raka jelita grubego zależne jest od histopatologicznego stopnia zaawansowania choroby i ewentualnego jej rozsiewu. Podstawową metodą terapeutyczną jest całkowita resekcja guza z zachowaniem odpowiedniego marginesu oraz wycięcie okolicznych węzłów chłonnych.
W przypadku nieoperacyjnych guzów odbytnicy możliwe jest wcześniejsze zastosowanie radioterapii w celu zmniejszenia masy nowotworu, który stanie się możliwy do resekcji.
Pooperacyjne schematy leczenia obejmują zastosowanie 5-fluorouracylu po resekcji guza w stopniu III (w przypadku raka odbytnicy w stopniu II i III stosuje się dodatkowo radioterapię i napromienianie miednicy mniejszej).
Raki nieresekcyjne wymagają włączenia chemioterapii (5-fluorouracyl z kwasem folinowym, kapecytabina, oksaliplatyna, cetuksymab, bewacizumab).
Leczenie paliatywne (w przypadku zwężeń) – stenty, ablacja laserowa, koagulacja argonowa, stomia omijająca.
Perforacja guza okrężnicy
Materiał przedstawia perforację jelita grubego z powodu guza okrężnicy. Widoczna treść jelitowa w jamie brzusznej.
Kolostomia
Zdjęcie przedstawia przetokę jelitowo-skórną tzw. kolostomię wytworzoną po częściowej resekcji jeilta grubego.
Guz kątnicy
Materiał przedstawia preparat pooperacyjny guza kątnicy wraz z częścią wstępnicy oraz końcowym odcinkiem jelita cienkiego.