zator

Zator

Zator oznacza zaburzenie w krążeniu krwi spowodowane przez zaczopowanie naczynia przez czop zatorowy pochodzący z innej części organizmu lub spoza ustroju.

Rodzaje zatorów

Zatory można podzielić ze względu na:

a) typ – zaliczamy tutaj zatory proste (zator jeździeć) oraz nietypowe (zator skrzyżowany i zator wsteczny);

b) rodzaj materiału zatorowego:

• skrzepliny (głównie z powodu migotania przedsionków),
• skrzepliny z materiałem biologicznym (bakteriami – często z zakażonych zastawek),
• fragmenty guzów nowotworowych,
• blaszki miażdżycowe,
• kryształy cholesterolu,
• komórki szpiku kostnego,
• komórki wątroby (po masywnej martwicy miąższu wątroby lub rozległym urazie),
• płyn owodniowy (po powikłanym porodzie),
• kropelki tłuszczu (po złamaniu kości z uszkodzeniem naczyń, po silnym urazie tkanki tłuszczowej, po wstrzyknięciu cieczy oleistej dożylnie),
• powietrze (jatrogennie – kraniotomia w pozycji siedzącej, przypadkowe wstrzyknięcie powietrza do żyły; uraz – rozerwanie miąższu płucnego; poród),
• azot (w przebiegu choroby kesonowej).

Objawy

Zależą one od miejsca zatoru, do najpopularniejszych typów należą:

a) zator tętnicy zaopatrującej kończynę (w rezultacie dochodzi do niedotlenienia obszaru);

b) zator tętnic zaopatrujących ośrodkowy układ nerwowy (główną przyczyną jest nasilona miażdżyca, oderwana blaszka zaczopowuje naczynie i w rezultacie dochodzi do udaru niedokrwiennego mózgu);

c) zator wodami płodowymi (występuje w przypadku powikłanego porodu, płyn dostaje się do żył macicy, a należy wspomnieć, iż zawiera duże ilości aktywującej krzepnięcie tromboplastyny tkankowej – rozwija się DIC).

Leczenie

Można je podzielić na dwa rodzaje:

a) prewencyjne – polega na zapobieganiu stanom, którym towarzyszy zwiększone ryzyko zakrzepicy (żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, migotanie przedsionków, bezruch) oraz podawaniu leków przeciwkrzepliwych osobom w niektórych sytuacjach (np. po wymianie zastawki serca);

b) chirurgiczne – wykonuje się tak zwaną embolektomię (rozcięcie tętnicy i mechaniczne usunięcie materiału zatorowego), nie w każdej sytuacji jest ona możliwa.