ciąża ektopowa
Ciąża ektopowa
Ciąża ektopowa – oznacza rozwój płodu poza jamą macicy. Występuję u 2% wszystkich ciąż. Najczęściej lokalizuje się w bańce jajowodu, choć bardzo rzadko pojawia się też w szyjce macicy i jajniku (częściej u kobiet stosujących techniki wspomaganego rozrodu). Do ciąży ektopowej predysponują przebyte zapalenie miednicy mniejszej, zabiegi na jajowodach oraz leczenie niepłodności technikami wspomaganego rozrodu. Wszystkie metody antykoncepcji redukują ryzyko ciąży ektopowej z wyjątkiem wkładki wewnątrzmacicznej z progesteronem.
Objawy – klasyczna triada
1. Opóźnione krwawienie miesięczne,
2. Nieregularne krwawienia z macicy,
3. Ból brzucha.
Pojawiają się jedynie w przypadkach wczesnej ciąży. Krwawienia mogą pojawiać się początkowo w postaci plamień, w dalszych etapach może dojść nawet do wstrząsu hipowolemicznego.
Diagnostyka i leczenie
Przy podejrzeniu ciąży ektopowej należy wykonać przezpochwowe badanie USG i oznaczyć podjednostkę beta-hCG. Stężenie beta hCG powyżej 25j/ml pozwala z dużym prawdopodobieństwem rozpoznać ciążę a wykluczyć, gdy jest poniżej 10j/ml. W sytuacjach wątpliwych (10-25 j/ml) niezbędne jest również wykonanie laparoskopii. Ważny jest też fakt, że w przeciwieństwie do prawidłowej ciąży w ciąży ektopowej stężenie beta-hCG nie ulega podwojeniu co drugi dzień. Pomocne jest również zastosowanie kolorowego Dopplera.
Leczenie ciąży ektopowej zależy od konkretnej sytuacji klincznej:
1. Postępowanie wyczekujące – zalecane, gdy ciąża lokalizuje się w jajowodzie, nie doszło do krwawienia i pęknięcia jajowodu a średnica pęcherzyka wynosi <4cm.
2. Leczenie farmakologiczne – wskazane, gdy stężenie hCG<10000j/ml, średnica zmiany jest mniejsza niż 4 cm i stan pacjentki jest dobry. Takie postępowanie jest mniej traumatyzujące dla jajowodu i pozwala zachować jego funkcjonalność. Najczęściej stosuję się metotreksat-antagonistę kwasu foliowego podawany doustnie, domięśniowo lub miejscowo do pęcherzyka ciążowego. Postępowanie takie jest skuteczne w 95%.
3. Leczenie operacyjne – zalecane, gdy stężenie hCG>10000j/ml lub zmiana ma średnicę >4cm. Może być radkalne lub zachowawcze (usunięcie jedynie jaja płodowego). Preferowany jest dostęp laparoskopowy w czasie operacji. Bez względu na to, czy po usunięciu jaja płodowego brzegi jajowodu zszywa się lub tylko zbliża do siebie – funcja narządu może pozostać zachowana.
Udowodniowno, że potencjał rozrodczy po zachowawczym leczeniu ciąży ektopowej jest większy niż po leczeniu operacyjnym
