ciąża pozamaciczna

Ciąża pozamaciczna definiowana jest jako rozwój płodu poza jamą macicy, który może dotyczyć różnych miejsc w organizmie (np. jajnika). Inne potencjalne miejsca implantacji zarodka to jama otrzewnej i zawarte w niej narządy oraz szyjka macicy. Zjawisko to dotyczy z reguły kobiet w młodym wieku.

Potencjalne przyczyny są powiązane z nieprawidłowościami w obrębie jajowodów (zlepy w obrębie fałdów błony śluzowej, zachyłki ściany jajowodu, zrost ognisk endometrialnych, ubytki błony śluzowej po infekcji rzeżączkowej, zaburzenia perystaltyki jajowodów, obecność wkładki domacicznej w trakcie ciąży).

Rokowanie dla matki jest dobre, jednak płód przeważnie nie jest zdolny do przeżycia poza jej organizmem. Rozwiązanie ciąży jest dokonywane przez poronienie trąbkowe lub pęknięcie jajowodu.

Czynniki predysponujące do choroby
• stany zapalne narządów miednicy małej;
• zabiegi operacyjne jajowodów i jajników;
• choroby przenoszone drogą płciową (w szczególności chlamydiozy i rzeżączka);
• wkładki domaciczne;
• techniki rozrodu wspomaganego

Rodzaje choroby

Zależnie od potencjalnej patogenezy i lokalizacji, wyróżniamy następujące rodzaje choroby:
- ciążę jajowodową – płód rozwija się w jajowodzie;
- ciążę brzuszną – dotyczyć może każdego narządu w jamie otrzewnej;
- ciążę szyjkową – potencjalnie zagraża życiu (ryzyko dużego krwotoku);
- ciążę jajnikową – występuje najczęściej między 35 a 40 rokiem życia.

Objawy choroby

Zależnie od stopnia zaawansowania wyróżniamy następujące stadia ciąży pozamacicznej:

- Brak objawów klinicznych i niemożność odróżnienia ciąży ektopowej od prawidłowej;
- Stadium krwawień oraz plamień (obumieranie zarodka);
- Stadium podrażnienia jamy otrzewnej (ból, zasłabnięcia, kwioplucie;
- Stadium pęknięcia (w przypadku jajowodu) – objawy wstrząsu.

Diagnostyka

Diagnostyka choroby następuje w wielu etapach, które obejmują:

- dokładny wywiad kliniczny;
- oznaczenie stężenia gonadotropiny kosmówkowej (jej wzrost najczęściej sugeruje obecność rozwijającego się płodu);
- w szczególnych przypadkach wykonuje się laparoskopię zwiadowczą.

Leczenie

Wyróżniamy 3 podstawowe sposoby leczenia w zależności od konkretnej sytuacji klinicznej: – obserwacja; farmakoterapia metotreksatem; leczenie zabiegowe (laparotomia – po otwarciu jamy brzusznej następuje usunięcie dotkniętego jajowodu).