Rak płuc

Nowotwór złośliwy tkanki płucnej, który jest obecnie najczęstszą przyczyną zgonów z powodu chorób nowotworowych na świecie (niegdyś choroba rzadka). Częściej dotyczy mężczyzn, w szczególności palaczy.

Predyspozycje

Najsilniejszym karcynogenem, który ma wpływ na rozwój raka płuca jest palenie tytoniu. Zawarte w nim substancje, takie jak węglowodory aromatyczne (najsilniej), cyjanowodór, metale ciężkie, tlenek węgla, chlorek winylu, metan, formaldehyd i inne, kilkudziesięciokrotnie zwiększają ryzyko zachorowania. Inne czynniki predysponujące do choroby to:

• azbest, radon, węglowodory aromatyczne, chrom,

• promieniowanie jonizujące,

• palenie bierne,

• czynniki genetyczne.

Typy

Klasyfikacje kliniczne wyróżniają kilka zasadniczych rodzajów choroby, które różnią się histologią, objawami, leczeniem i rokowaniem:

A. Rak drobnokomórkowy płuca (ok 20%) – lokalizuje się w dużych oskrzelach i przywnękowych częściach płuc, jest silnie tytoniozależny, przebieg choroby wyjątkowo agresywny, szybko daje przerzuty do węzłów chłonnych i odległych narządów (wątroby, szpiku kostnego, kości, mózgu, skóry, tkanek miękkich), często towarzyszą mu zespoły paraneoplastyczne, wrażliwy na chemioterapię (leczenie z wyboru), zastosowanie znajdują silne cytostatyki oraz leki przeciwwymiotne (łagodzące objawy), operacja jest nieskuteczna;

B. Rak płaskonabłonkowy (40%) – lokalizuje się przywnękowo i w dużych oskrzelach, jest tytoniozależny, rozwija się stosunkowo powoli, daje przerzuty drogą krwionośną, chemiooporny, leczeniem z wyboru jest usunięcie zmiany z szerokim marginesem;

C. Rak gruczołowy (30%) – lokalizacją są najczęściej drobne drogi oddechowe (obwodowe części płuc), częste naciekanie opłucnej, nowotwór słabo tytoniozależny, częstszy u kobiet, szybko daje odległe przerzuty (obfite unaczynienie guza), leczeniem z wyboru jest operacja;

D. Rak wielkokomórkowy (10%) – lokalizuje się w dużych i średnich oskrzelach, czasami obwodowo, szybko daje przerzuty;

Objawy ogólne

Nowotwory płuc charakteryzuje podstępny przebieg, jawne i charakterystyczne objawy pojawiają się stosunkowo późno:

A. Związane ze wzrostem miejscowym – kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, krwioplucie, nawracające zapalenie płuc;

B. Objawy szerzenia na okoliczne narządy: zespół żyły gł. górnej, ból opłucnowy, ból barku, zespół Hornera, arytmie, chrypka;