Łożysko przodujące

Łożysko przodujące (placenta praevia) – powikłanie ciąży polegające na nieprawidłowym zagnieżdżeniu się łożyska w obrębie dolnego odcinka macicy. Łożysko takie znajduje się ponad ujściem wewnętrznym macicy lub w jego okolicy. Patologia ta dotyczy 0,1–1% wszystkich porodów (5% u wielokrotnych wieloródek), pojawia się częściej u kobiet po przebytym cięciu cesarskim, skrobaniu jamy macicy i ciąży powikłanej wadami wrodzonymi. Stanowi 2. najczęstszą przyczynę krwawienia w II i III trymestrze ciąży (wraz z przedwczesnym oddzieleniem się łożyska).

Rodzaje

• Łożysko przodujące całkowicie (placenta praevia totalis) – najgroźniejsze, łożysko całkowicie pokrywa ujście szyjki macicy,

• Łożysko przodujące częściowo (placenta praevia partialis) – łożysko pokrywa część ujścia szyjki,

• Łożysko przodujące brzeżnie (placenta praevia marginalis) – łożysko dociera do ujścia szyjki,

• Łożysko przodujące bocznie (placenta praevia lateralis) – brzeg łożyska znajduje się w dolnym odcinku w pewnej odległości od ujścia szyjki.

Objawy i rozpoznanie

Najważniejszym objawem jest nagle występujące krwawienie, pojawiające się zwykle ok. 34 tygodnia ciąży (krwawienie anonsujące). Typowe dla niego jest bezbolesny przebieg (mogą pojawiać się rytmiczne skurcze) i mała obfitość krwawienia. Kolejne epizody o dużej utracie krwi pojawiają się coraz cześciej (szczególnie w III trym.).

Interesujące jest współistnienie z łożyskiem przodującym poprzecznego i skośnego położenia płodu (10x częściej) niż w przypadku łożyska o prawidłowym położeniu.

Obecnie badanie USG jest kluczowe do postawienia rozpoznania. Trwają prace nad zastosowaniem rezonansu magnetycznego w diagnostyce łożyska przodującego.

Leczenie

Zdecydowanie unika się przeprowadzania badania wewnętrznego (ryzyko krwotoku). Istotne jest wyrównanie utraconej objętości krwi. Pacjentki z łożyskiem centralnie przodującym, u których uprzednio występowały krwawienia, powinno się hospitalizować od 34. tygodnia ciąży. Zaleca się zakończenie ciąży cięciem cesarskim szczególnie, gdy brzeg łożyska znajduje się w odległości poniżej 2 cm od ujścia wewnętrznego szyjki macicy lub istnieje duże zagrożenie dla życia i zdrowia matki. W sytuacji gdy płód jest niedojrzały i niezdolny do życia pozamacicznego zaleca się postępowanie wyczekujące i w razie potrzeby środki tokolityczne.