zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników jest to schorzenie ginekologiczno-endokrynologiczne, które dotyka około 5-10% kobiet w wieku rozrodczym (najpowszechniejsze w tym okresie zaburzenie hormonalne) i stanowi najczęstszą przyczynę niepłodności żeńskiej.

Przyczyny

Istnieje kilka teorii, które starają się wyjaśnić patogenezę zespołu policystycznych jajników, zaliczamy do nich następujące koncepcje:

A. Nadmierny poziom męskich hormonów płciowych (androgeny, głównie testosteron) zaburza równowagę hormonalną.
B. Zaburzenia osi przysadka-gonady (nadmierne wydzielanie LH) prowadzące do zaburzeń w dojrzewaniu i rozwoju pęcherzyków.
C. Hiperinsulinizm powodujący szereg zmian w jajnikach i zaburzający ich funkcjonowanie (u osób szczególnie predysponowanych).

Objawy

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby są zaburzenia miesiączkowania (cykle nieregularne, skąpe, obfite), które mogą prowadzić do niepłodności. Do innych symptomów należą między innymi:

• masywne krwawienia miesięczne
• otyłość centralna typu męskiego
• łojotok, trądzik, hirsutyzm, łysienie typu męskiego

W celu postawienia właściwego rozpoznania lekarz powinien zastosować tzw. kryteria Rotterdamskie (wymagane jest spełnienie 2 z 3):

1. rzadkie owulacje lub brak owulacji;
2. objawy nadmiaru androgenów (kliniczne lub biochemiczne);
3. torbielowate jajniki - co najmniej 12 powiększonych pęcherzyków w jajniku (stwierdzonych w ultrasonografii) lub objętość jajników większa niż 10 cm3 (gdy inne przyczyny PCOS są wykluczone).

Diagnostyka

W celu ustalenia właściwego rozpoznania, lekarz może wykonać dodatkowe badania przybliżające postawienie trafnej diagnozy:

• USG - liczne torbiele w jajnikach o charakterze sznurów pereł, powiększone jajniki >10 cm3;
• badania biochemiczne – hiperinsulinemia, wysokie stężenie testosteronu i androstendionu, stosunek LH/FSH>2 (badanie w 3 dniu cyklu), hipertriglicerydemia, niski poziom HDL, spadek stężenia SHBG.

Leczenie

Pierwszym krokiem jest modyfikacja stylu życia oraz zmiana diety w celu redukcji otyłości towarzyszącej chorobie (hiperinsulinizm łagodzimy stosując doustne leki przeciwcukrzycowe), pacjentka musi być poddawana regularnym kontrolom ginekologicznym (zwiększone ryzyko raka endometrium), często wymagane jest również leczenie niepłodności (clomifen – lek pobudzający owulację).