Kłębczak

Mimo częstego pojawiania się w literaturze, guz kłębka szyjnego jest rzadkim nowotworem. Ten tzw. kłębczak jest drugim najczęstszym przyzwojakiem niechromochłonnym (zaraz za guzem zwoju szyjnego). W przeszłości sugerowano, że guz nie jest w istocie nowotworem, ale jedynie naturalną proliferacyjną reakcją organizmu na nieznane czynniki. Bungeler (1952) sugerował, że zmiana może być adaptacyjną hiperplazją w odpowiedzi na uraz korowych ośrodków reprezentujących nerw błędny. Jednakże wiele zmian ulega transformacji nowotworowej i czasami daje przerzuty. To dowód na to, że przyzwojak kłębka szyjnego jest w istocie nowotworem. Badania nad występowaniem rodzinnym przyzwojaka dowodzą, że czynnik genetyczny ma duże znaczenie w powstawaniu guza. Jest on szczególny wyraźny w przypadku zmian wieloogniskowych. Saldana et al. (1973) wykazali, że przyzwojaki są 10 razy częstsze u osób mieszkających wysoko nad poziomem morza, co wyjaśnili wpływem trwającej przez całe życie hipoksji, która miała stymulować wzrost guza. Kłębczaki diagnozowane są u pacjentów w każdej grupie wiekowej, nieco częściej u kobiet. Nie występuje preferencja co do strony rozwoju guza. Zmiany charakteryzują się wolnym wzrostem. W badaniu fizykalnym zwraca uwagę bocznie położona masa na szyi, która pulsuje. Wzrost w górę i przyśrodkowo może spowodować przemieszczenie migdałków, podniebienia miękkiego i języczka. Inwazja nosowej części gardła jest rzadka. Pacjenci mogą skarżyć się na ból i dysfagię. Omdlenia występują z objawami lub bez objawów nadmiernej potliwości (diaforezy), mdłości, drżenia oraz zamazanego widzenia. Chrypka, kaszel i duszność również mogą się pojawić. Przyzwojak kłębka szyjnego może prowadzić do zespołu Hornera. Diagnostyka różnicowa obejmuje lymphadenitis, przerzut nowotworowy, torbiel boczną szyi, guz ślinianki, guz neurogenny, tętniak, olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic, krwiak oraz zwapnienie tętnicy szyjnej. Metody diagnostyczne składają się z komputerowej tomografii z kontrastem, angiografii tętniczy szyjnej oraz angiografii rezonansu magnetycznego.